Rusavhengigheit korttids døgnbehandling
Når du har behov for meir oppfølging enn poliklinisk behandling, kan du få tilbod om døgnbehandling. Vi gir behandling til rusavhengige over 18 år. Behandlingstida er inntil 12 veker, men dette kan tilpassast den enkelte.
Tilvising og vurdering
- Kommune/NAV
- Barneverntenesta
- Fastlege/allmennpraktiserande lege
- Privatpraktiserande legespesialist
- Lege ved andre deler av spesialisthelsetenesta
- Lege i fengselshelsetenesta
- Anna helsepersonell som har rett til å tilvise til spesialisthelsetenesta
Det er eit tverrfagleg team som gjer ei vurdering ut frå tilvisinga. I vurderinga skal det kome fram kva type behandling du har rett på (poliklinikk og/eller dag-/døgnbehandling), og kva behandlingsstad som vert rekna som best for deg. Innan ti verkedagar etter at vi har motteke tilvisinga, skal du få informasjon om du har rett til nødvendig helsehjelp.
- Ja, du får tilbod om behandling med bindande frist og tidspunkt for når utgreiing eller behandling skal starte. Du vil få eit brev der det vil kome fram når vi kan gi deg eit behandlingstilbod, og korleis gangen vidare er lagt opp for deg.
- Avslag, som betyr at det er nok med behandling/oppfølging i kommunen eller annan instans. I svarbrevet skal det kome fram at det er høve til å klage og korleis du kan gå fram.
- Tilvising til legemiddelassistert rehabilitering for opiatavhengige skal vere laga i samarbeid mellom pasienten, kommunal oppfølgingstjeneste og fastlegen og skal sendast på eiga tilvisning, sjå under Tilvisning til legemiddelasistert rehabilitering (LAR).
- Dersom situasjonen er akutt kan lege kontakte avrusingen for vurdering av eventuell rusakutt innleggelse. Er situasjonen livstruande, kontakt sjukehus på tlf. 113.
- For behandling utan eige samtykke (tvang) fremjar kommunal oppfølgingstjeneste sak til Barneverns- og helsenemnda.
- Dersom du allerede har rett til nødvendig helsehjelp knytt til døgnbehandling, kan kriminalomsorga innvilge § 12-soning.
Innhald i tilvising
Utredning
Det er eit team som gjer ei vurdering ut frå tilvisinga. I vurderinga skal det kome fram kva type behandling du har rett på (poliklinikk og/eller dag-/døgnbehandling), og kva behandlingsstad som vert rekna som best for deg. Innan ti verkedagar etter at vi har mottat tilvisinga, skal du få informasjon om du har rett til nødvendig helsehjelp.
Det er eit team som gjer ei vurdering ut frå tilvisinga. I vurderinga skal det kome fram kva type behandling du har rett på (poliklinikk og/eller dag-/døgnbehandling), og kva behandlingsstad som vert rekna som best for deg. Innan ti verkedagar etter at vi har mottat tilvisinga, skal du få informasjon om du har rett til nødvendig helsehjelp.
Behandling
Når du kjem til innlegging hos oss, må du vere rusfri. Dei fleste har fått tilbod om avrusing før dei kjem hit. Om du kjem direkte til oss, vert det tatt urinprøve og alkotest, og det er forventa at desse er negative.
Du vil få einerom ved seksjonen, men deler bad med naborommet.
Ved innlegging startar du med ein inntakssamtale med ein av våre tilsette. Den første veka vil vi ha fokus på kartlegging og å bli kjend med deg. Du vil blant anna få samtale med behandlar, lege og psykolog som ein del av denne kartlegginga. I løpet av første dagen blir du også presentert for fadderen din. Dette er ein pasient som har vore hos oss ei stund. Fadderen er ein som kan vise deg rundt, minne deg på møte og avtalar, ete saman med deg ved måltid og svare på spørsmål du måtte ha.
Du får tildelt ein pasientansvarlig koordinator (behandlar), som skal være din kontaktperson gjennom heile opphaldet. Rusbehandling er tverrfagleg, og det er viktig at du som pasient medverkar. Saman med deg lagar vi ein individuell behandlingsplan. For dei fleste er det også ønskjeleg at måla og tiltaka for pasienten frå alle støttespelarane vert samla i ein individuell plan. I tillegg vert det i løpet av opphaldet utarbeida ein meistringsplan/kriseplan. Denne skal vere til støtte for deg i tida etter utskriving. Eit behandlingsopphald hos oss krev stor deltaking og engasjement frå di side for å gi resultat.
Vi har ein del aktivitetar gjennom veka som vi forventar at du deltek på. Dei fleste av aktivitetane og møta er obligatoriske, og du får ein timeplan for å halde oversikt.
Dei første dagane bruker du til å bli kjent med oss og institusjonen. Det vert halde to informasjonsmøte; eit velkomstmøte med informasjon om seksjonen og tilbodet vårt, og eit introduksjonsmøte om fysisk aktivitet.
Alle som kjem til seksjonen, må halde seg i ro på institusjonsområdet den første tida. I denne perioda kan du kun gå frå området saman med personale. Varighet på utgang med følge varierer ut frå kor mykje du har rusa deg før du kjem, abstinensplager, prøvesvar, russug og liknande. Alle pasientar har utgang med følge dei første åtte dagane.
Under behandlingsopphaldet kan du i samarbeid med behandlaren din planlegge ei treningsreise. Slik treningsreise blir gitt tidlegast i veke tre. Dette skal vere ei planlagt reise, med innhald som skal ha nytte i det endringsarbeidet du er i gang med. Vi ønskjer også at du skal gjere deg nokre tankar i ettertid av en slik reise, der du ser om du har nådd dei måla du sette deg før turen. Søknad blir vurdert ut frå situasjonen til kvar enkelt.
I tråd med nasjonal fagleg retningslinje for utgreiing, behandling og oppfølging av personar med samtidig rus- og psykisk helseproblem, er utgreiing av psykisk helse lagt inn som ein integrert del av det ordinære behandlingstilbodet ved seksjonen.
Det er framleis mogeleg å få eit sjølvstendig utgreiingsopphald hos oss. Føremålet med ei slik innlegging vil vere å utgreie vidare behandlingsbehov for deg som på grunn av aktiv rusing ikkje klarar å gjennomføre ei slik utgreiing poliklinisk.
Utgreiingsopphaldet vert gitt i inntil 12 veker, med mogelegheit for individuelle tilpassingar. Det blir lagt stor vekt på tverrfagleg samarbeid undervegs i utgreiinga. Hvis du er innlagt for utgreiing vil det etter opphaldet vert utarbeida ein utgreiingsrapport, som legg grunnlag for vidare behandlingsbehov.
Planen for videre oppfølging kan bestå av:
- Utskrivning/overføring til heimkommune
- Tilvising til anna eining innan TSB
- Tilvising til poliklinisk oppfølging og eventuelt dagtilbod
- Tilvising til psykisk helsevern
Behandling i gruppe er ein sentral del av behandlingstilbodet ved seksjonen. Gruppebehandlinga tek sikte på å gjere deg meir bevisst på å stå i endringssituasjonar. Her lærer du ting om deg sjølv, blir meir bevisst på dine eigne handlingsmønster, kva ansvar og val du har, og du får lære nye og meir hensiktsmessige strategiar for meistring. I gruppa deler ein erfaringar, lyttar til, blir lytta til, gir og får støtte og tilbakemeldingar frå andre med liknande erfaring. Dette kan vere kraftfullt og gir mange positive effektar i behandlinga.
Gruppene er temaorientert og undervisingsprega/psykoedukative. Tilbodet inkluderer grupper som rus- og mestringsgruppe, temagrupper og sjølvhjelpsgruppe. Deltaking i grupper er obligatorisk, men vert tilrettelagt for den enkelte ved behov.
Samhandling og det å vere til stades gjennom uformelle samtalar og aktivitetar er viktige faktorar i miljøterapien. Vi brukar fellesskapet og samspelet mellom dei som er innlagt aktivt, og skaper dialog rundt situasjonar og hendingar i miljøet. Gjennom tilbakemeldingar, rettleiing og spegling ønskjer vi å skape sjølvbevisstheit, identifisering og grobotn for endring. Vi forventar at du har ei aktiv rolle i eiga behandling. Vi legg vekt på å skape ein kultur der du som pasient bidreg til å skape eit positivt og konstruktivt miljø som kan vere ein utviklande faktor i endringsarbeidet for den enkelte.
Fysisk aktivitet er dokumentert nyttig i behandling og førebygging av rusproblematikk. Fysisk aktivitet på dine premissar, kan gi både fysiske, psykiske og sosiale gevinstar. Difor ser vi på dette som ein naturleg og viktig del av behandlinga. Det er eit mål at fysisk aktivitet skal være enkelt og noko du kan ta med deg tilbake til kvardagslivet. Vi bruker mykje naturen som ligg rundt oss, og har også ein eigen gymsal med treningsrom som er mykje brukt.
I løpet av den første veka vil du få tilbod om eit informasjonsmøte med fokus på fysisk aktivitet som ressurs i rusbehandlinga. Her vil vi også gjerne bli betre kjent med deg, dei erfaringane du har med fysisk aktivitet, og tankar du har om fysisk aktivitet som ein del av endringsprosessen. Du vil også få informasjon om obligatoriske aktivitetar vi har, og moglegheitene du har til fysisk aktivitet på eige initiativ og/eller saman med andre pasientar. Vi ønskjer å spele på lag med deg for helsa di, og vil legge til rette slik at du kan få eit aktivitetstilbod tilpassa eigne behov og fysiske form. Mot slutten av opphaldet ønskjer vi å ha eit nytt møte med deg. Her diskuterer vi dei erfaringane du har gjort deg undervegs og tankane du har om fysisk aktivitet på vegen vidare.
Vi har ei fagleg forståing og erfaring med at menn og kvinner i rusbehandling har ulike behov, ulik sårbarheit og ulike utfordringar. Deler av behandlinga, spesielt rusmeistringsgruppene, er difor organisert i eigne team for kvinner og eigne team for menn. Sjølv om mykje av gruppetilbodet blir gitt kvar for seg, har vi også ein del felles aktivitetar i miljøet og i utvalde grupper. Kvinner og menn bur i ulike sengefløyer og har eigne stover der du kan trekke deg tilbake om du ikkje ønskjer å vere i fellesarealet.
Vi arbeider direkte og indirekte med familie/nettverk. Vi bruker tid på å motivere deg for å inkludere dine pårørande i behandlinga. Av og til kan familieterapeut vere med deg og behandlaren din i samtalar med pårørande og familie. Vi arrangerer pårørandeseminar. Dette skal bidra til auka forståing av rusavhengighet og korleis dette verkar inn på familien. Seminaret blir arrangert i samarbeid med Læring- og mestringssenteret (LMS) og frivillige organisasjonar som AL-ANON.
Vi har også fokus på barn og deira rettar som pårørande. Vi er opptatt av at barna skal få informasjon og trygging når foreldra er hos oss.
Pårørande kan vere foreldre, barn, søsken, ektefelle, partnar, besteforeldre og venner. Vi ønskjer å gi eit tilbod til alle som definerer seg sjølve som pårørande. Når du er i behandling, gjeld likevel lova om pasientrettar. Då er det du sjølv som bestemmer kven som er pårørande. Pårørande har då tilgang til informasjon om og involvering i behandlinga i den grad du sjølv ønskjer det og gir samtykke til det. Det er difor lurt å gjere avtale med dine pårørande, og bli samde om kva samtykket skal gjelde. Pårørande har elles krav på generell informasjon om behandlingsstaden, uavhengig av om du samtykkjer eller ikkje.
Når ein i familien får rusproblem, forandrar heile familiesituasjonen seg. Kommunikasjonen går ofte i vranglås, og familien kan slite med angst, uvisse og psykisk smerter. Rusproblemet skader livskvaliteten deira. På same tid er pårørande ein viktig ressurs for mange rusavhengige.
Opplæring av pasient og pårørande er ei av dei viktigaste oppgåvene for spesialisttenesta. Informasjon om institusjon og behandling skal vere ei prioritert oppgåve. Vi informerer pårørande om behandlingsopplegget generelt, og når du samtykkjer, informerer vi også om den spesifikke behandlingsprosessen. Vi oppfordrar deg til å halde kontakten med pårørande, inkludert barn, under opphaldet. Etter dialog med deg, kan vi gi tilbod til dine pårørande.
Avdeling TSB arrangerar årleg pårørandeseminar.
Lærings- og meistringssenteret gir ulike tilbod til pårørande, for eksempel temakveldar, kurs og gruppeverksemd. Vi ønskjer å skape arenaer der pårørande kan få meir kunnskap, informasjon og innsikt, og samtidig møtast for å utveksle erfaringar.
Dei tilsette i Lærings- og meistringssenteret har elles oversikt over kvar pårørande kan vende seg for å få hjelp for sin eigen del. For meir informasjon, kontakt oss per telefon eller e-post
Det å arbeide med rusavhengighet er ein lang prosess, og erfaring tilseier at dei som har tett oppfølging i nært samarbeid med hjelpeapparatet i heimkommuna, i større grad lykkast i rehabiliteringsprosessen. Under opphaldet vil vi samarbeide med fastlege, NAV, poliklinikk, ruskonsulent og eventuelt andre som er viktige støttespelarar for deg i kvardagen. Dei fleste av pasientane har behov for individuell plan (IP). Det ideelle er at behandlinga hos oss er ein del av ein slik plan allereie ved behandlingsstart. Om slik plan ikkje er på plass ved innlegging, vil du under opphaldet få hjelp til å melde behov om IP til kommunen.
Ein til to dagar i veka har vi felles undervising for pasientane. Her får vi besøk av eksterne aktørar som presenterar ulike tilbod i kommunen.
Når du kjem til innlegging hos oss, må du vere rusfri. Dei fleste har fått tilbod om avrusing før dei kjem hit. Om du kjem direkte til oss, vert det tatt urinprøve og alkotest, og det er forventa at desse er negative.
Du vil få einerom ved seksjonen, men deler bad med naborommet.
Ved innlegging startar du med ein inntakssamtale med ein av våre tilsette. Den første veka vil vi ha fokus på kartlegging og å bli kjend med deg. Du vil blant anna få samtale med behandlar, lege og psykolog som ein del av denne kartlegginga. I løpet av første dagen blir du også presentert for fadderen din. Dette er ein pasient som har vore hos oss ei stund. Fadderen er ein som kan vise deg rundt, minne deg på møte og avtalar, ete saman med deg ved måltid og svare på spørsmål du måtte ha.
Du får tildelt ein pasientansvarlig koordinator (behandlar), som skal være din kontaktperson gjennom heile opphaldet. Rusbehandling er tverrfagleg, og det er viktig at du som pasient medverkar. Saman med deg lagar vi ein individuell behandlingsplan. For dei fleste er det også ønskjeleg at måla og tiltaka for pasienten frå alle støttespelarane vert samla i ein individuell plan. I tillegg vert det i løpet av opphaldet utarbeida ein meistringsplan/kriseplan. Denne skal vere til støtte for deg i tida etter utskriving. Eit behandlingsopphald hos oss krev stor deltaking og engasjement frå di side for å gi resultat.
Vi har ein del aktivitetar gjennom veka som vi forventar at du deltek på. Dei fleste av aktivitetane og møta er obligatoriske, og du får ein timeplan for å halde oversikt.
Dei første dagane bruker du til å bli kjent med oss og institusjonen. Det vert halde to informasjonsmøte; eit velkomstmøte med informasjon om seksjonen og tilbodet vårt, og eit introduksjonsmøte om fysisk aktivitet.
Alle som kjem til seksjonen, må halde seg i ro på institusjonsområdet den første tida. I denne perioda kan du kun gå frå området saman med personale. Varighet på utgang med følge varierer ut frå kor mykje du har rusa deg før du kjem, abstinensplager, prøvesvar, russug og liknande. Alle pasientar har utgang med følge dei første åtte dagane.
Under behandlingsopphaldet kan du i samarbeid med behandlaren din planlegge ei treningsreise. Slik treningsreise blir gitt tidlegast i veke tre. Dette skal vere ei planlagt reise, med innhald som skal ha nytte i det endringsarbeidet du er i gang med. Vi ønskjer også at du skal gjere deg nokre tankar i ettertid av en slik reise, der du ser om du har nådd dei måla du sette deg før turen. Søknad blir vurdert ut frå situasjonen til kvar enkelt.
I tråd med nasjonal fagleg retningslinje for utgreiing, behandling og oppfølging av personar med samtidig rus- og psykisk helseproblem, er utgreiing av psykisk helse lagt inn som ein integrert del av det ordinære behandlingstilbodet ved seksjonen.
Det er framleis mogeleg å få eit sjølvstendig utgreiingsopphald hos oss. Føremålet med ei slik innlegging vil vere å utgreie vidare behandlingsbehov for deg som på grunn av aktiv rusing ikkje klarar å gjennomføre ei slik utgreiing poliklinisk.
Utgreiingsopphaldet vert gitt i inntil 12 veker, med mogelegheit for individuelle tilpassingar. Det blir lagt stor vekt på tverrfagleg samarbeid undervegs i utgreiinga. Hvis du er innlagt for utgreiing vil det etter opphaldet vert utarbeida ein utgreiingsrapport, som legg grunnlag for vidare behandlingsbehov.
Planen for videre oppfølging kan bestå av:
- Utskrivning/overføring til heimkommune
- Tilvising til anna eining innan TSB
- Tilvising til poliklinisk oppfølging og eventuelt dagtilbod
- Tilvising til psykisk helsevern
Behandling i gruppe er ein sentral del av behandlingstilbodet ved seksjonen. Gruppebehandlinga tek sikte på å gjere deg meir bevisst på å stå i endringssituasjonar. Her lærer du ting om deg sjølv, blir meir bevisst på dine eigne handlingsmønster, kva ansvar og val du har, og du får lære nye og meir hensiktsmessige strategiar for meistring. I gruppa deler ein erfaringar, lyttar til, blir lytta til, gir og får støtte og tilbakemeldingar frå andre med liknande erfaring. Dette kan vere kraftfullt og gir mange positive effektar i behandlinga.
Gruppene er temaorientert og undervisingsprega/psykoedukative. Tilbodet inkluderer grupper som rus- og mestringsgruppe, temagrupper og sjølvhjelpsgruppe. Deltaking i grupper er obligatorisk, men vert tilrettelagt for den enkelte ved behov.
Samhandling og det å vere til stades gjennom uformelle samtalar og aktivitetar er viktige faktorar i miljøterapien. Vi brukar fellesskapet og samspelet mellom dei som er innlagt aktivt, og skaper dialog rundt situasjonar og hendingar i miljøet. Gjennom tilbakemeldingar, rettleiing og spegling ønskjer vi å skape sjølvbevisstheit, identifisering og grobotn for endring. Vi forventar at du har ei aktiv rolle i eiga behandling. Vi legg vekt på å skape ein kultur der du som pasient bidreg til å skape eit positivt og konstruktivt miljø som kan vere ein utviklande faktor i endringsarbeidet for den enkelte.
Fysisk aktivitet er dokumentert nyttig i behandling og førebygging av rusproblematikk. Fysisk aktivitet på dine premissar, kan gi både fysiske, psykiske og sosiale gevinstar. Difor ser vi på dette som ein naturleg og viktig del av behandlinga. Det er eit mål at fysisk aktivitet skal være enkelt og noko du kan ta med deg tilbake til kvardagslivet. Vi bruker mykje naturen som ligg rundt oss, og har også ein eigen gymsal med treningsrom som er mykje brukt.
I løpet av den første veka vil du få tilbod om eit informasjonsmøte med fokus på fysisk aktivitet som ressurs i rusbehandlinga. Her vil vi også gjerne bli betre kjent med deg, dei erfaringane du har med fysisk aktivitet, og tankar du har om fysisk aktivitet som ein del av endringsprosessen. Du vil også få informasjon om obligatoriske aktivitetar vi har, og moglegheitene du har til fysisk aktivitet på eige initiativ og/eller saman med andre pasientar. Vi ønskjer å spele på lag med deg for helsa di, og vil legge til rette slik at du kan få eit aktivitetstilbod tilpassa eigne behov og fysiske form. Mot slutten av opphaldet ønskjer vi å ha eit nytt møte med deg. Her diskuterer vi dei erfaringane du har gjort deg undervegs og tankane du har om fysisk aktivitet på vegen vidare.
Vi har ei fagleg forståing og erfaring med at menn og kvinner i rusbehandling har ulike behov, ulik sårbarheit og ulike utfordringar. Deler av behandlinga, spesielt rusmeistringsgruppene, er difor organisert i eigne team for kvinner og eigne team for menn. Sjølv om mykje av gruppetilbodet blir gitt kvar for seg, har vi også ein del felles aktivitetar i miljøet og i utvalde grupper. Kvinner og menn bur i ulike sengefløyer og har eigne stover der du kan trekke deg tilbake om du ikkje ønskjer å vere i fellesarealet.
Vi arbeider direkte og indirekte med familie/nettverk. Vi bruker tid på å motivere deg for å inkludere dine pårørande i behandlinga. Av og til kan familieterapeut vere med deg og behandlaren din i samtalar med pårørande og familie. Vi arrangerer pårørandeseminar. Dette skal bidra til auka forståing av rusavhengighet og korleis dette verkar inn på familien. Seminaret blir arrangert i samarbeid med Læring- og mestringssenteret (LMS) og frivillige organisasjonar som AL-ANON.
Vi har også fokus på barn og deira rettar som pårørande. Vi er opptatt av at barna skal få informasjon og trygging når foreldra er hos oss.
Pårørande kan vere foreldre, barn, søsken, ektefelle, partnar, besteforeldre og venner. Vi ønskjer å gi eit tilbod til alle som definerer seg sjølve som pårørande. Når du er i behandling, gjeld likevel lova om pasientrettar. Då er det du sjølv som bestemmer kven som er pårørande. Pårørande har då tilgang til informasjon om og involvering i behandlinga i den grad du sjølv ønskjer det og gir samtykke til det. Det er difor lurt å gjere avtale med dine pårørande, og bli samde om kva samtykket skal gjelde. Pårørande har elles krav på generell informasjon om behandlingsstaden, uavhengig av om du samtykkjer eller ikkje.
Når ein i familien får rusproblem, forandrar heile familiesituasjonen seg. Kommunikasjonen går ofte i vranglås, og familien kan slite med angst, uvisse og psykisk smerter. Rusproblemet skader livskvaliteten deira. På same tid er pårørande ein viktig ressurs for mange rusavhengige.
Opplæring av pasient og pårørande er ei av dei viktigaste oppgåvene for spesialisttenesta. Informasjon om institusjon og behandling skal vere ei prioritert oppgåve. Vi informerer pårørande om behandlingsopplegget generelt, og når du samtykkjer, informerer vi også om den spesifikke behandlingsprosessen. Vi oppfordrar deg til å halde kontakten med pårørande, inkludert barn, under opphaldet. Etter dialog med deg, kan vi gi tilbod til dine pårørande.
Avdeling TSB arrangerar årleg pårørandeseminar.
Lærings- og meistringssenteret gir ulike tilbod til pårørande, for eksempel temakveldar, kurs og gruppeverksemd. Vi ønskjer å skape arenaer der pårørande kan få meir kunnskap, informasjon og innsikt, og samtidig møtast for å utveksle erfaringar.
Dei tilsette i Lærings- og meistringssenteret har elles oversikt over kvar pårørande kan vende seg for å få hjelp for sin eigen del. For meir informasjon, kontakt oss per telefon eller e-post
Det å arbeide med rusavhengighet er ein lang prosess, og erfaring tilseier at dei som har tett oppfølging i nært samarbeid med hjelpeapparatet i heimkommuna, i større grad lykkast i rehabiliteringsprosessen. Under opphaldet vil vi samarbeide med fastlege, NAV, poliklinikk, ruskonsulent og eventuelt andre som er viktige støttespelarar for deg i kvardagen. Dei fleste av pasientane har behov for individuell plan (IP). Det ideelle er at behandlinga hos oss er ein del av ein slik plan allereie ved behandlingsstart. Om slik plan ikkje er på plass ved innlegging, vil du under opphaldet få hjelp til å melde behov om IP til kommunen.
Ein til to dagar i veka har vi felles undervising for pasientane. Her får vi besøk av eksterne aktørar som presenterar ulike tilbod i kommunen.