Tjukk- og endetarmskreft
Tarmkreft er vondarta svulst i tjukk- eller endetarmen. Sjukdommen blir til vanleg behandla med operasjon. Dersom sjukdommen har spreidd seg vil gjerne cellegift, saman med strålebehandling, vere aktuelt som behandling i tillegg.
Tilvising og vurdering
Når fastlegen har begrunna mistanke om kreft skal du bli tilvist direkte til eit pakkeforløp for kreft. Eit pakkeforløp er eit standardisert pasientforløp som skildrar organiseringa av utgreiing og behandling, kommunikasjon/dialog med deg og dine pårørande, i tillegg til plassering av ansvar og konkrete tider i forløpet.
Pasientinformasjon om pakkeforløp (helsedirektoratet.no)
Forløpskoordinatoren sørgjer for å setje opp timane du skal ha i utgreiinga.
Utredning
I løpet av utgreiinga blir det gjort ulike undersøkingar og teke prøvar for å avklare om du har kreft eller ikkje. Kva type undersøkingar som er aktuelle varierer frå person til person, men dei fleste gjennomgår koloskopi (undersøking av tarmen ved hjelp av eit skop, som er eit bøyeleg røyr med lys/kamera i enden).
Ved koloskopi tek vi ein prøve av vevet. Vi tek også ei rekkje blodprøver. Ved kreft i endetarmen blir det gjort ei MR-undersøking. Du blir informert undervegs om kva undersøkingar som er nødvendige i ditt tilfelle.
Når resultata frå undersøkingane og prøvene er klare, vil vi som oftast kunne avklare om du har kreft eller ikkje, og i så fall kva type, og om det er spreiing eller ikkje. Dersom du ikkje har kreft, avsluttar vi pakkeforløpet.
Pakkeforløp heim
Alle pasientar som får ein kreftdiagnose, blir inkludert i pakkeforløp heim for pasientar med kreft. Gjennom pakkeforløpet går vi gjennom dei individuelle behova dine for tenester og oppfølging utover sjølve kreftbehandlinga.
Behandling
Dersom du har kreft, planlegg vi kva behandling som er best for deg. Avgjerd om behandlinga tek vi i samråd med deg, vanlegvis basert på vurdering frå eit team med ulike spesialistar på sjukehuset (tverrfagleg team).
Det finst fleire moglege behandlingar. Kva for ein som er best for deg kan du og helsepersonell kome fram til saman. Dette blir kalla samval. Å vere med og bestemme er ein rett du har.
Samval inneber at du mottek informasjon om fordelar og ulemper ved dei ulike alternativa. Så kan du saman med helsepersonell sjå desse opp mot kvarandre, ut ifrå kva som er viktig for deg.
Her er tre spørsmål du kan stille din behandlar:
- Kva alternativ har eg?
- Kva fordelar og ulemper er moglege ved desse alternativa?
- Kor sannsynleg er det at eg vil oppleve nokre av desse?
Den primære behandlinga ved kreft i tjukktarmen og kreft i endetarmen, er kirurgi.
Av og til kan det vere aktuelt med behandlingar i tillegg før og/eller etter operasjonen ved begge desse kreftformene.
Kombinert stråle- og cellegiftbehandling før operasjon
Av og til er svulsten stor og vanskeleg å operere. Då kan en kombinert behandling med cellegift og strålebehandling krympe svulsten, slik at kirurgi blir enklare og sikrare for eit godt resultat.
Kreft i endetarmen – leggje tarmen tilbake
Dersom delar av tarmen må fjernast, er det i somme tilfelle nødvendig å leggje tynntarmen ut på magen (stomi). Dette er ofte berre midlertidig, og han kan leggjast tilbake med kirurgi etter 8 – 15 veker.
Lindrande behandling
Ved kreft som har kome langt og der sjukdommen ikkje kan heilast, finst det no ei rekkje moglegheiter til livsforlengjande behandling, og dessutan betre førebygging av symptom. Mange kan leve bra i lang tid med kreft som har spreidd seg.
Kliniske studiar
10 kliniske studiar er opne for rekruttering. Saman med legen din kan du vurdere om ein klinisk studie er aktuell for deg.
- Tykk- eller endertarmskreft med spredning til leveren - levertransplantasjon (SECAIII)
- Utprøving av levertransplantasjon ved tykk- eller endetarmskreft
- Kombinasjoner av kjemoterapi, kjemoradioterapi og kirurgi ved lokalt tilbakefall av endetarmskreft
- Måling av tumor-DNA i blodet for å tilrettelegge for etterbehandling for tarmkreft
- IMPRESS Norway
- Tykk- og endetarmskreft - BM7PE immunotoksin ved spredning
- Overføring av tarmflora til kreftpasienter som ikke har effekt av immunterapi
- Pembrolizumab pluss standard intensitets-modulert strålebehandling ved plateepitelkarsinom i anus
- Tarmskreft med spredning til lever og transplantasjon
- Behandling med cellegift og immunterapi for pasienter med spredning av tykk- eller endetarmskreft
Oppfølging
Innan 4 veker etter utskriving blir du kalla inn til samtale med kirurg, dersom ikkje anna blir bestemt. Ved kontrollen får du svar på prøvene som er tekne av vevet under operasjonen. Dersom du treng tilleggsbehandling med cellegift (ofte i 3 til 6 månadar), vil du bli vist til kreftavdelinga for vurdering. Der blir vidare opplegg for kontroll avtalt.
Når du er ferdig behandla på kirurgisk avdeling, eller på kreftavdelinga dersom det er aktuelt for deg, skal ansvaret for behandlinga overførast til fastlegen din. Dette bør skje så tydeleg som mogleg. Fastlegen må få god informasjon om endeleg diagnose etter avslutta behandling på sjukehuset og kva kontrollane inneber. Du må sjølv sørgje for å bestille time hos fastlegen din. Ta også kontakt med fastlegen dersom du er bekymra for at kreften har kome tilbake. Dei aller fleste skal gå til kontroll hos fastlege i fem år. Dersom du er over 80 år eller risikoen for tilbakefall er svært liten, er det ikkje alltid at vi tilrår rutinemessig oppfølging.
Ver merksam
Ved eitt av desse symptoma skal du kontakte legevakta eller ringje 113:
- oppkast
- forstopping
- høg feber
- sterke magesmerter
Kontakt
Ålesund sjukehus
Poliklinikk for mage/tarmsjukdommar Ålesund
Oppmøtestad
Poliklinikk for mage- og tarmsjukdommar er lokalisert i 4. etasje i lågblokka, på nordsida av sjukehuset.
Adresse
- I dag 08:00 - 16:00
Ålesund sjukehus
Åsehaugen 5
Transport
Parkering
Besøksparkering på tilvist stad på sjukehusområdet, like ved innkøyringa til sjukehuset. Sjå kart over sjukehusområdet.
- Merk at du alltid må registrere bilnummeret på parkeringsautomat eller i EasyPark-appen ved ankomst.
- Vi anbefaler betaling med kort framfor mynt. Då kan du velje P-tid med god margin slik at du unngår stress for å nå parkeringstida. Kjem du tilbake før utløpt tid kan du avslutte ved å sette inn kortet igjen. Du betaler då kun for brukt parkeringstid.
- Det er også mogleg å betale med mynt, men då må du tilbake til automaten viss du må forlenge parkeringstida. Du får heller ikkje refundert beløp om du forlater plassen tidlegare.
- Appen EasyPark er også eit godt betalingalternativ.
- Besøkande med HC-kort har betalingsfritak på parkeringsplassar med HC-merking.
Stengde inngangsparti i samband med byggearbeid
Poliklinikkinngangen er stengt
20. november 2023 stengde vi poliklinikkinngangen, (inngang nord, Åsehaugen 5a) og la om parkeringsområda ved Ålesund sjukehus i samband med ombygging.
Inngang A til psykiatribygget er stengt
9. september 2024 stengde vi inngang A ved psykiatribygget (Åsehaugen 7a). Pasientar, pårørande og andre besøkande skal bruke inngang på austsida for å kome til psykiatribygget (punkt 13 på bildet). Tilkomst via gangsti frå hovudinngangen (Åsehaugen 5d) på sjukehuset.
Grøn markering: Parkering for pasientar/besøkande
Gul markering: HC-parkering
Raud markering: Parkering for blodgivarar
Blå markering: Parkering for besøkande med spesialbevis